1.Yazmaya nasıl başladınız ve edebiyata olan ilginiz nasıl gelişti?
Lise yıllarımda şiirlerle ve denemeler ile aforizmalarla başladım. Yazmak için özellikle
uğraşmadım. Sadece aklıma gelenleri not alarak devam ettim. Bir kitabımın önsözünde bir
açıklama yapmıştım, aklıma bir çip takılsa 5 eser çıkar diye. Şimdi 7 eserim var ve sürekli
aklımdan geçen cümleleri, kurguları yakalamaya çalışıyorum. Bir kitabı içinizden okumak
gibi, izlediğiniz bir filmin görüntülerini tekrar aklınızda döndürmek gibi kesintisiz bir şekilde
devam ediyor içimden geçenler. Yakalayıp yazabildiklerim içimde olanların yarısı bile
olmadığına emin olabilirsiniz.
Edebiyatla aram kitap okumakla başladı. Kitaplar ve başka insanların hayal dünyası her
zaman büyülemiştir beni. Sürekli okuyup sürekli yazınca doğal olarak da kendinizi geliştirmiş
oluyorsunuz.
2. Edebiyat yolculuğunuzda size ilham veren yazarlar veya eserler hangileridir?
Eserlerimde esinlenmediğim için direk olarak etkileyen biri veya birileri olduğunu
söyleyemem. Ama tabi ki beğendiğim yazarlar var. İç dünyanıza giren ve içsel olarak da olsa
duygularınıza ve düşüncelerinize yön veriliyor. Yine bu da kendi seçiminiz olmakta çünkü
okuyacaklarınızı kendiniz belirlersiniz. Yazdıklarım ile okuduklarım çok başka formatta.
Herkesin kendine özgü olması gerekir kalemi. Örneğin “Düşük cümleler kraliçesi” lakabı
aldım bir okurum tarafından, şiirsel bir anlatımım olduğu söylenir ve bu benim kalemimi
oluşturmakta.
Yazar olarak beğendiğim yazarlar elbette ki var, Nutuk mesela güzel bir şaheser. Bunun
dışında Tanrılar Okulu kitabından çok etkilenmiştim. Sabahattin Ali, Cemal Süreya, Aziz
Nesin, Nazım Hikmet Ran, Halide Edip, Cemil Meriç, Osman Balcıgil Madeline Miller,
Osho, Dostoyevski şimdilik aklıma gelenler. Okumaktan zevk aldığım yazarlar.
3. Yazma sürecinizde ilham almak ve yaratıcılığınızı beslemek için neler yaparsınız?
Özellikle bir şey yapmıyorum aslında. Söylediğim gibi zaten susmayan bir beynim var.
Dolaylı yollardan da olsa kitaplar ve diziler besliyor diyebilirim. Birkaç defa yazdığım
öykülerin birebir olmasa da benzerlerinin filmi ya da dizine denk geldim. İlginç gelmiştir bu
durum bana. İzledikten sonra yazmış olsam esinlendiğim düşünülebilir ama yazdıktan sonra
denk gelmeme bir açıklama getiremiyorum. Çekim yasası olabilir. Yine de bir yerlerde aynı
hayali paylaştığım birilerinin olması mutluluk verici.
4. Eserlerinizdeki karakterleri ve hikâyeleri oluştururken hangi yöntemleri
kullanırsınız?
Çoğu yazar öyküsünü veya romanını yazar sonra başlığını arar. Bende durum tam tersine
işliyor. Alışıldık yazarlardan olmadığımı düşünüyorum. Önce başlığı gelir aklıma ve başlıktan
yola çıkarak kurgularım. Yazdıkça da yeni yönler ve yeni karakterler eklerim. Aslında
yazmaya başladığımda kurgunun bütünü yoktur aklımda. Yazdıkça şekillenir ve gelişir. Kimi
yazarlarda baştan çerçeve oluşturur ve bağlı kalır. Kendime sınır çizmek bana göre değil ve
hikâyenin nereye gideceğini başında ben de bilmem.
Rüyalarım da bu konularda çok besleyici. Kare kare gördüğüm rüyalardan roman veya öykü
çıkarabiliyorum. Polisiye romanım bu şekilde oluştu. Sadece rüyamda gördüğüm 2 kareden
ibaretti başta.
Karakterlerime, karakterin özelliklerine göre ad seçerim genelde. Yabancı isimler kullanmayı
seviyorum. Bunların haricinde de tanıdıklarımın, ailemin isimlerini kullanmayı seviyorum.
5. Yazarlık kariyeriniz boyunca karşılaştığınız en büyük zorluklar neler oldu ve bu
zorlukları nasıl aştınız?
Aman aman bir sorunla karşılaştığımı söyleyemem. Yazarlar için yayınevleri travma
sebebidir. Neyse ki çok etkileneceğim bir durumla karşılaşmadım.
Yeni bir yazarla karşılaşınca insanları verdiği tepkiler ve tereddütler üzücü. Okumadan nasıl
olduğu bilinemeyeceği kanaatindeyim. Okurken evet, seçici olmak gerek ama şans da
verilmesi gerektiğini düşünüyorum. Okur arasında yer edinebilmek en büyük güçlük bence.
Okuyanlardan çok güzel dönüşler alsam da yeni görenler için hikâyeyi baştan almam
gerekiyor her seferinde. Bu da yazarlığın bir cilvesi olsa gerek.
Belirtmek isterim ki yazarlık bir heves değil yaşam biçimi olmalı. Hevesle başlayıp da birkaç
eserden sonra bırakanlar için hevesten öteye geçmez. Sürdürülmediği sürece de böyle bir
unvanın kullanılmasını da garipsemekteyim. Profesyonel olarak yapmak başka hobi yerine
koyup boş zamanlarda yapmak başkadır. Benim için bir heves, hobi değil yazarlık. Şu anda
hayatımın büyük bir kısmını kaplayan ve yaşam prensibim haline gelmiş bulunmakta.
6. Eserlerinizde gerçek hayattan esinlenen karakterler veya olaylar var mı?
Ben gerçek hayattan yaşanmış şeyleri tekrar yazmaya gerek görmüyorum, en azından hayal
gücüm yeterince kuvvetliyken. Yazacak kadar etkilendiğim bir olayla da karşılaşmış değilim.
Hayatta her türden insan ve bir sürü kombinasyon var. Hem aklımdakilere hem hayattakilere
yetişemem sanırım. Diğer yandan da gerçeklik yani yaşanması mümkün olan öykülerimin
yaşanmış bir hikâye olup olmadığı sık sorulmakta, bu da kurgunun başarısını ortaya koyar.
Karakterler de tanıdıklarımın adını kullansam da karakterin özellikleriyle bağdaşmamakta.
Roman ve öykülerde hayal gücü gerekse de köşe yazılarında hayattan ve insanlardan
beslenmek gerekmekte. Günlük sohbetlerin içinden cımbızla çektiğim cümleler üzerine ya da
yaşadığım olaylar üzerine birçok köşe yazısı ve deneme eserim çıktı.
7. Yazarken sizi en çok heyecanlandıran veya mutlu eden şey nedir?
Yazdığım eserin bitmesi tabi ki. Bir an önce ortaya çıkması kadar mutlu eden bir şey yok.
Bazen yıllardır aynı hikâyeyi yazıyormuş gibi hissediyor, bazen de bir yerde
tıkanabiliyorsunuz. Neyse ki bunlar aşılamayacak şeyler değil. Biraz sakin kalınca bir çırpıda
bitiveriyor.
Sessiz bir ortam ararım genelde. Kendimle ve yazılarımla baş başa kalmak da ayrı bir
mutluluk. Bazen de hayat telaşından ve yapılacak işlerden yazamadığım zamanlarda oluyor ve
benim için büyük bir stres kaynağı oluyor bu durum. İçinizde ne kadar biriktirebilirsiniz ki?
Unutmamak için notlarımı alıp sonrasında hepsini yazıp bitirmeye çalışıyorum.
8. Bize kendinizden bahseder misiniz?
Röportajın en zor sorularından biri olsa gerek, kendini anlatabilmek. Her şeyden önce dile
getirmek isterim, şu an “Bir Başarı Öyküsü” olarak anılmaktayım. Hem engelli bir birey
olmam hem de birçok şey yapmış olmamadan dolayı ve ödülle beraber gelen bir tanımlama
oldu benim için.
Ben Betül FIRAT. Amasya 1984 Amasya doğumluyum, bekârım. Kamu kurumunda Ziraat
Yüksek Mühendisi olarak çalışmaktayım. Yazar, şair, köşe yazarı ve güfte yazarıyım.
Mavinin Fecri, Mihrinin Hicranı, Heybemden Dökülen Öyküler, Siyah Şapkalı Adam, Derim
Mevzu, Kayıp Lapis Lazuli, Öykü Muhiti kitaplarının yazarıyım. “Kimine sevdadır kimine
cezadır, Yalan mı, Bendim ben, Gönlüm, Alnımın yazısı, Gurbetimsin, Aşkımın isyanında
ahım” güftelerinin yazarıyım. Altın Kalemler Ödülü, Yılın En Başarılı Yazarı Ödülü, Yılın En
Başarılı Fark Yaratan Yazar Ödülü, Bir Başarı Öyküsü Ödülü, Oyuncu Ödülü, Yılın En
Başarılı Yaratıcı Yazarı Ödülü, Ferhat ve Şirin Öykü Yarışması Jüri Başkanı Plaketi
sahibiyim.
Ankara Kültür Sanat ve Edebiyat Derneği (AKSED) Yönetim Kurulu Üyesi, Avrasya Basın
ve Yayın Birliği İç Anadolu Bölge Başkan Yardımcısı, Özgün Medya Haber Ajansı Kültür ve
Sanat Koordinatörü, Yazşader Ankara/Yenimahalle Temsilcisi ve Türkiye Yazarlar Birliği
Üyesiyim. Bunların yanı sıra da Edebiyat Sanat Meltemi Platformunun Genel Yayın
Yönetmeniyim.
Çeşitli yerel gazeteler de köşe yazarlığı, çeşitli edebiyat sitelerinde de öykü ve deneme
yazarlığı yapmaktayım. Bugüne kadar 3 antolojinin derlemesi ve yazarlığını yaptım. Birçok
antolojide de yazar, şair olarak yer aldım. Takip etmek isteyenler için bütün sosyal
medyalarda Yazar ve Şair Betül Fırat, Paradoks Okur Yazar olarak yer almaktayım. Etkin bir
sosyal medya kullanıcısıyım ve tanıtım amacıyla yetkin şekilde kullanmaktayım. Şu anda da
yeni çalışmalarıma odaklanmış durumdayım. 5 roman, birçok öykü ve deneme projem
bulunmakta. Zamanla bunların hepsini yayınlamak istiyorum. Diğer yandan da çocuk
romanım için çizgi film yapımcısı arayışındayım. Polisiye kitabım için de film veya dizi
yapımcısı arayışındayım. Çok beğeni topladığı ve okuyanların hepsi sinevizyonda olması
gerektiğinde hemfikir olduğu için ileride proje olarak gerçekleştirmek istiyorum. Belki bir de
müzik albümü katabilirim eserlerimin arasına (tabi ki yorumcu olarak değil güfte yazarı
olarak).
İnsanlar hem yaptıklarıyla bilinmeli hem de hayalleriyle. İnsanları tanırken hayallerini
bilmeden tanınırsa her zaman bir parça eksik kalacaktır. Röportaj için “Kitaba Dair” ekibine
teşekkürlerimi sunarım. Edebiyatla kalın hoşça kalın.
